Prawidłowo dobrane uszczelki to kluczowa kwestia, jeśli chodzi o zachowanie właściwego przepływu w praktycznie każdym układzie. Źle dobrane uszczelnienia to nie tylko przecieki, ale też ryzyko poważnego uszkodzenia układu ze względu na niewłaściwe ciśnienie przesyłanego medium. Dlatego dzisiaj przedstawimy, jak prawidłowo podejść do mierzenia najpopularniejszego rodzaju uszczelkach - oringach.

Kilka słów o oringach

Uszczelki techniczne typu oring (lub o-ring) to wykonane z tworzywa sztucznego pierścienie uszczelniające o okrągłym przekroju. Oringi występują w najróżniejszych rozmiarach metrycznych/calowych i są wytwarzane z wielu materiałów (EPDM, FPM/FKM/VITON, HNBR, NBR, SI), dostosowanych do charakteru instalacji/maszyny/medium.

Dlaczego właściwe wymiary oringów są takie ważne?

Mimo że oringi cechują się bardzo dużą elastycznością, powinny być zawsze dostosowane rozmiarowo do miejsca instalacji. Nawet drobne odstępstwa mogą prowadzić do wycieków, które z kolei mogą być przyczyną np. zanieczyszczenia produktów żywnościowych czy niebezpiecznej zmiany ciśnienia medium.

Jak mierzyć oringi?

Aby prawidłowo zmierzyć oring, potrzeba sprawdzić dwa wymiary - średnicę wewnętrzną i szerokość przekroju. Pomiary wygodnie jest wykonywać suwmiarką z elektronicznym wyświetlaczem wartości.

Podczas mierzenia średnicy wewnętrznej oring powinien leżeć płasko na twardej powierzchni. Należy przy tym również uważać, żeby nie rozciągnąć uszczelki - zafałszowałoby to wynik. Mierząc szerokość przekroju, należy pamiętać, aby nie chwytać oringu końcówką szczęk suwmiarki - podczas pomiarów uszczelka powinna znaleźć się w środkowej ich części. Dzięki temu wykonany pomiar będzie dokładniejszy.

W przypadku mierzenia uszczelek zużytych należy zmierzyć szerokość przekroju dwukrotnie, w dwóch różnych miejscach (najczęściej robi się to po przekątnej z dwóch stron), a następnie wyciągnąć średnią z tych dwóch pomiarów. Trzeba jednak pamiętać, że nie będzie to dokładne wymiarowanie, przez co przy zamawianiu uszczelek warto zdecydować się na zestaw przynajmniej 3 oringów - w wyliczonym rozmiarze oraz po jednym rozmiar grubszym i cieńszym.

Mierzenie oringów można sobie też ułatwić, wyposażając się w specjalny stożek pomiarowy, który pozwoli łatwo i szybko poznać średnicę wewnętrzną pierścienia. Takie stożki są podzielone na przynajmniej kilkadziesiąt najczęściej wykorzystywanych standardowych wielkości oringów - dzięki nim w zaledwie kilka sekund zmierzysz uszczelkę z dużą dokładnością.

O czym pamiętać podczas mierzenia i kupowania oringów?

Podstawową rzeczą jest to, że przy zakupach w polskich sklepach uszczelki dostępne są w rozmiarach metrycznych - średnica oringu powinna być mierzona i podawana w milimetrach. Jest to szczególnie ważne, ponieważ podanie błędnej jednostki przy składaniu zamówienia zaowocuje zakupem o wiele za małych uszczelnień. Gdy przeglądasz produkty z tej kategorii w sklepie internetowym, pamiętaj, że wymiary oringów są podawane zawsze w tym samym formacie - najpierw średnia wewnętrzna a później szerokość przekroju. Przykładowo, oring z oznaczeniem 69 × 3 będzie miał średnicę wewnętrzną o wartości 69 mm, a jego grubość wynosi 3 mm.

Drugim ważnym aspektem w doborze oringów jest to, żeby uszczelka nie wypełniała całkowicie rowka - należy zostawić trochę miejsca na potencjalne rozszerzenie materiału podczas pracy. Zaleca się, aby rowki były wypełnione uszczelkami w ok. 85%. Bez tego zapasu uszczelka mogłaby wypaść, jeśli doszłoby do większego rozszerzenia jej rozmiarów.

Aby upewnić się, że oring zapewni możliwie najlepsze uszczelnienie, najlepiej wybrać taki, którego średnica wewnętrzna jest o ok. 1-6% mniejsza niż średnica dna rowka. Taki zabieg pozwoli uzyskać właściwą ochronę przed przepuszczaniem cieczy i gazów w uszczelnianym elemencie. Ponadto odpowiednie uszczelnienie będzie zapewnione, jeśli w trakcie montażu oring trzeba będzie lekko rozciągnąć.

Sprawdzanie wymiarów oringów - podsumowanie

Oringi to bez wątpienia jedne z najczęściej wykorzystywanych typów uszczelnień. Ich wielkość jest kwestią kluczową dla zachowania prawidłowej pracy uszczelnianych elementów - dlatego tak ważne jest ich dokładne wymiarowanie. Przy doborze odpowiedniego oringu należy sprawdzić średnicę wewnętrzną oraz jego przekrój. Wymiary oringów są podawane w milimetrach, choć w większości przypadków dane kategorie mają też swoje odpowiedniki w rozmiarach calowych (stąd biorą się takie rozmiary jak np. 71,12 × 2,62). Odpowiednio wymierzony oring będzie służył długo i zapewni idealną szczelność instalacji.